Jak wybrać odpowiedni kocioł do ogrzewania domu?

Wybór odpowiedniego kotła do ogrzewania domu to nie lada wyzwanie. Istnieje wiele klasyfikacji i rodzajów, które na pierwszy rzut oka mogą doprowadzić do niemałego zamieszania. Jak zatem dokonać właściwego wyboru? Na to pytanie pomożemy Ci dziś odpowiedzieć – sprawdzimy wszystkie za i przeciw, a także wskażemy, na co zwrócić uwagę przy zakupie odpowiedniego ogrzewania. Na koniec przeanalizujemy najczęstsze błędy przy zakupie kotła – na konkretnych przykładach.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Jakie są najpopularniejsze rodzaje kotłów?
• Jakie są wady i zalety poszczególnych kotłów?
• Jakie są najczęstsze błędy popełniane przy wyborze ogrzewania?
• O co warto zapytać instalatora przed podjęciem decyzji?

Dlaczego warto zainwestować w odpowiedni kocioł?

Rynek grzewczy jest dynamiczny. To, jak wyobrażamy sobie kotłownie sprzed 10 czy 20 lat, diametralnie różni się od tego, co możemy spotkać obecnie. W dalszym ciągu najczęstszą praktyką jest wybór pomiędzy oszczędnościami, a komfortem codziennego użytkowania. Jednak czy jest to najlepsza praktyka? Niekoniecznie. Aktualny rozwój technologii umożliwia wybór złotego środka, który może i wymaga odwiedzin kotłowni minimum raz w tygodniu, ale pozwala także na znaczne oszczędności w skali roku. 

Współczesne systemy grzewcze, wyposażone są w nowoczesne technologie, przez co oferują znacznie więcej niż ich starsze odpowiedniki. Automatyzacja procesów, zaawansowane systemy sterowania oraz możliwość zdalnego monitoringu sprawiają, że zarządzanie kotłownią staje się prostsze i bardziej efektywne. Inteligentne termostaty, czujniki oraz aplikacje mobilne pozwalają na precyzyjne dostosowanie temperatury w pomieszczeniach do potrzeb użytkowników, minimalizując przy tym zużycie energii.

Jakie wyróżniamy rodzaje kotłów?

Kotły gazowe

Kotły gazowe kiedyś cieszyły się ogromną popularnością, jako jedno z najchętniej wybieranych rozwiązań do domów. Charakteryzowały je działanie na gaz ziemny lub propan-butan. W praktyce są wygodne w użyciu i stosunkowo tanie w eksploatacji. Jednak rok 2030 będzie ostatnim, w którym piece gazowe będą mogły być instalowane w nowych budynkach mieszkalnych. Oznacza to, że od tego momentu nowe domy będą musiały być wyposażone w alternatywne systemy ogrzewania, które nie bazują na gazie. Zgodnie z najnowszymi założeniami dyrektywy EPBD dotyczącej charakterystyki energetycznej nieruchomości, kotły na gaz i inne paliwa kopalne mają całkowicie zniknąć do roku 2040.

W przypadku kotłów gazowych wyróżniamy dwa rodzaje:

• Kocioł jednofunkcyjny – to rodzaj kotła gazowego, który służy jedynie do ogrzewania pomieszczeń. Nie zapewnia on ciepłej wody użytkowej (CWU), czyli wody do kranów czy prysznica. Jego główną funkcją jest produkcja ciepła, które następnie jest rozprowadzane w instalacji grzewczej domu lub budynku.
• Kocioł dwufunkcyjny – jest bardziej wszechstronny, ponieważ pełni dwie funkcje: ogrzewania pomieszczeń oraz przygotowywania ciepłej wody użytkowej. Dzięki podgrzewaniu przepływowemu, czyli w chwili poboru (po odkręceniu kranu) zimna woda z wodociągu przepływa przez wymiennik, gdzie jest podgrzewana do wymaganej temperatury, a następnie trafia do kranów. Są popularnym wyborem w mniejszych mieszkania i domach jednorodzinnych, gdzie istnieje potrzeba oszczędnego wykorzystania miejsca oraz jednoczesnego zapewnienia obu podstawowych funkcji. Dodatkowo możemy tu zastosować podział na:
  
  • Z otwartą komorą spalania – pobiera powietrze do spalania gazu z pomieszczenia, w którym są zamontowane.
  • Z zamkniętą komorą spalania – pobiera powietrze z zewnątrz budynku, poprzez specjalny przewód powietrzno-spalinowy.
    
    • Kondensacyjny – ten rodzaj kotła zaliczamy do grona kotłów z zamkniętą komorą spalania. Wykorzystuje ciepło z pary wodnej zawartej w spalinach.

Zalety i wady kotłów gazowych:

Kotły na paliwa ciekłe

Kotły na paliwa ciekłe to urządzenia grzewcze, które spalają płynne paliwa, takie jak olej opałowy, biodiesel czy nafta, aby produkować ciepło. Wysokowydajne, są stosowane głównie tam, gdzie brak jest dostępu do sieci gazowej. Popularne w gospodarstwach domowych i przedsiębiorstwach, wymagają przechowywania paliwa w specjalnych zbiornikach, co wiąże się z dodatkowymi kosztami. Ze względu na dążenie do redukcji emisji gazów cieplarnianych, ich popularność maleje, a kraje wprowadzają regulacje promujące bardziej ekologiczne systemy grzewcze, takie jak pompy ciepła czy ogrzewanie pelletem. Są również w czołówce pod względem kosztów zakupu.

Oto zalety i wady kotłów na paliwa ciekłe:

Kotły elektryczne

Kotły elektryczne stanowią skuteczne rozwiązanie do ogrzewania wody, dzięki czemu są łatwe w instalacji i użytkowaniu. Są ciche i nie emitują spalin, ale koszty eksploatacji mogą być wysokie ze względu na cenę energii elektrycznej. Działają na zasadzie przepływu prądu elektrycznego przez grzałki. Zaliczamy dwa główne rodzaje:

• Kotły jednofunkcyjne – służą wyłącznie do ogrzewania pomieszczeń. Woda krążąca w instalacji grzewczej jest podgrzewana przez grzałki elektryczne, a następnie przekazywana do grzejników, które oddają ciepło do otoczenia.
• Kotły dwufunkcyjne – wykorzystywane zarówno do ogrzewania pomieszczeń, jak i do przygotowywania ciepłej wody użytkowej. Często posiadają trzy grzałki, co umożliwia pracę z różnym obciążeniem. Po odkręceniu kranu zimna woda z wodociągu przepływa przez wymiennik ciepła, gdzie jest podgrzewana do wymaganej temperatury, a następnie trafia do kranów. Dzięki temu zapewniają komfort użytkowania zarówno w zakresie ogrzewania, jak i dostępu do ciepłej wody.

Kotły elektryczne charakteryzują się wysoką sprawnością, wygodą użytkowania i brakiem konieczności komina. Ich cena zazwyczaj jest niższa niż kotłów gazowych czy olejowych.

Zalety i wady kotłów elektrycznych:

Kotły na paliwo stałe

Kotły na paliwo stałe stają się najczęściej wybieranymi urządzeniami do ogrzewania domu. Wpływ na taki stan rzeczy mają nie tylko zastosowane technologie (automatyzacja, wbudowana armatura, czujniki spalin), ale także dofinansowania z programu „Czyste powietrze”. Nowoczesne kotły na paliwo stałe są bardziej efektywne, wygodne w obsłudze i przyjazne dla środowiska. Oferują one różnorodne możliwości, jeśli chodzi o rodzaj paliwa, co pozwala użytkownikom wybrać najbardziej odpowiednie rozwiązanie dla ich potrzeb, a nawet je łączyć! Przykładem takiego kotła jest Kocioł Quad, który umożliwia mieszanie pelletu z biopaliwami takimi jak: owies, kukurydza i pestki wiśni.

Paliwo stałe dzielimy na:

• Ekogroszek – to popularne paliwo do kotłów na paliwo stałe, które charakteryzuje się wysoką kalorycznością i niską zawartością siarki. Jest produkowany z węgla kamiennego o wysokiej jakości, co zapewnia efektywne spalanie i niską emisję zanieczyszczeń. Kotły na ekogroszek często wyposażone są w automatyczne podajniki, co znacznie ułatwia ich obsługę i zapewnia stałe dostarczanie paliwa do komory spalania. Dzięki temu użytkownicy mogą cieszyć się wygodą i minimalną koniecznością ingerencji w proces ogrzewania.

Wady i zalety kotłów na ekogroszek:

• Pellet – to kolejne ekologiczne paliwo, które zdobywa coraz większą popularność. Jest to granulowany materiał produkowany z odpadów drzewnych, takich jak trociny czy wióry. Pellet charakteryzuje się wysoką gęstością energetyczną i niską wilgotnością, co zapewnia efektywne spalanie. Aktualnie produkowane kotły na pellet są często wyposażone w zaawansowane systemy automatyzacji, które pozwalają na precyzyjne sterowanie procesem spalania. Dzięki temu użytkownicy mogą cieszyć się minimalnym nakładem pracy przy obsłudze urządzenia oraz jego wysoką sprawnością. Oznacza to nie tylko oszczędność czasu i wysiłku, ale także realne obniżenie kosztów eksploatacji, co przekłada się na długoterminowe oszczędności finansowe.

Oto zalety i wady kotłów na pellet:

Drewno –  to tradycyjne paliwo, które nadal cieszy się dużą popularnością, zwłaszcza w regionach o łatwym dostępie do lasów. Drewno jako paliwo jest stosunkowo tanie, szczególnie jeśli pozyskuje się je samodzielnie, co dodatkowo obniża koszty ogrzewania. W przypadku tego paliwa wyróżniamy dwa rodzaje urządzeń:

• Kotły na drewno – popularne na obszarach wiejskich i w domach jednorodzinnych, gdzie dostęp do drewna jest łatwy i szybki. Kotły na drewno mogą być zarówno proste, tradycyjne, niektóre bywały bardziej zaawansowane technologicznie. Wymagają regularnego dokładania paliwa oraz czyszczenia komory spalania. Aktualnie nie jest możliwy ich montaż, ze względu na niespełnianie wymogów, jako efektywnych źródeł ogrzewania – od 1 lipca 2018r. nie można sprzedawać kotłów poniżej 5. klasy. W tym artykule dowiesz się dlaczego: Wymiana pieca, do kiedy musisz wymienić stary kocioł?
• Kotły zgazowujące drewno – to bardziej zaawansowane urządzenia, które przekształcają drewno w gaz palny, który można następnie wykorzystać do wytwarzania energii cieplnej. Technologia ta oferuje wyższą efektywność energetyczną oraz niższe emisje szkodliwych substancji w porównaniu do klasycznego spalania. Kotły zgazowujące drewno są doskonałym wyborem dla tych, którzy poszukują bardziej ekologicznego rozwiązania oraz wyższej wydajności cieplnej, przy jednoczesnym obniżeniu kosztów eksploatacji dzięki mniejszemu zużyciu drewna.

Kliknij i dowiedz się czym są i jak działają kotły zgazowujące drewno.

Zalety i wady kotłów na drewno – zgazowanie:

Jak dobrać moc kotła do powierzchni budynku?

Moc grzewcza kotła to bardzo ważny aspekt, który warto wziąć pod uwagę przy wyborze systemu grzewczego. Powinna być ona idealnie dostosowana do potrzeb energetycznych Twojego domu, aby zapewnić najlepszy komfort cieplny i oszczędność nie tylko energii, ale i pieniędzy. Na to zapotrzebowanie wpływa kilka czynników, takich jak:

• Całkowita powierzchnia domu –  im większy dom, tym w teorii jest wymagana większa moc kotła, aby efektywnie ogrzać wszystkie pomieszczenia.
• Technologia budowy – różne metody budowlane mają odmienne wymagania energetyczne. Na przykład, domy pasywne i energooszczędne potrzebują mniej mocy grzewczej niż tradycyjne budynki.
• Grubość zastosowanej izolacji – wysokiej jakości izolacja termiczna znacząco zmniejsza straty ciepła, co umożliwia użycie kotła o mniejszej mocy. Natomiast słaba izolacja zwiększa zapotrzebowanie na moc grzewczą.
• Jakość użytych materiałów budowlanych – materiały o wysokiej efektywności energetycznej wpływają na obniżenie zapotrzebowania na energię cieplną.

Jeśli chcesz poznać temat zapotrzebowania energetycznego budynku, kliknij TUTAJ.

Najczęściej popełniane błędy przy wyborze kotła i rozwiązania

Nie ma co ukrywać, że wybór odpowiedniego kotła to decyzja, która wpłynie na codzienne życie oraz na Twoje finanse przez wiele lat. Podczas pracy w terenie, nasi audytorzy zauważyli powtarzające się błędy, których można by było łatwo uniknąć, jeśli zwróciłoby się uwagę na kilka kluczowych kwestii. Oto najczęściej popełniane błędy oraz wskazówki, jak ich unikać:

Źle dobrana moc – czyli jak przepłacić już na starcie

Jednym z najczęstszych błędów jest wybór kotła o niewłaściwej mocy. Zbyt mała moc kotła skutkuje niedogrzaniem pomieszczeń, co prowadzi do dyskomfortu i zwiększenia kosztów eksploatacyjnych. Z kolei zbyt duża moc niepotrzebnie zwiększa koszt zakupu urządzenia.

Rozwiązanie: Przed zakupem kotła warto skonsultować się z fachowcem, który dokona odpowiednich obliczeń na podstawie wielkości i izolacji budynku oraz indywidualnych potrzeb cieplnych. Dobrze dobrany kocioł zapewni optymalną wydajność i oszczędności w eksploatacji. Ważne jest również, aby uwzględnić przyszłe zmiany, takie jak rozbudowa domu czy zmiana sposobu ogrzewania, aby nie okazało się, że kocioł stanie się niewystarczający.

Błędy montażowe – jak się przed nimi ustrzec?

Poprawny montaż kotła jest równie ważny, jak jego wybór. Nieodpowiednio zamontowany kocioł może prowadzić do wielu problemów, takich jak spadek wydajności, wycieki, a nawet poważne awarie, które mogą zagrażać bezpieczeństwu domostwa. 

Rozwiązanie: Choć zabrzmi to dość powszechnie, zleć montaż profesjonalistom z doświadczeniem i odpowiednimi kwalifikacjami. Jak ich znaleźć? Użytkownicy na forach dyskusyjnych często dzielą się „białymi listami” instalatorów, na pewno znajdzie się tam ktoś z Twojej okolicy! Dodatkowo upewnij się, że instalowany system jest wyposażony w zawory zwrotne i inne zabezpieczenia, które chronią kocioł przed negatywnymi skutkami powrotu zimnej wody. Dobrze zamontowany kocioł to także bezpieczeństwo Twojego domu – unikniesz niepotrzebnych awarii i kosztownych napraw.

Kupowanie kotłów ze względu na niższą cenę

Niskie ceny są kuszące, ale często okazuje się, że tanie kotły wiążą się z niższą żywotnością w porównaniu do ich droższych odpowiedników. Dodatkowo mogą wymagać częstszych wizyt w kotłowni, napraw i serwisowania, co finalnie zwiększa tylko koszt użytkowania.

Rozwiązanie: Zainwestuj w kocioł renomowanej marki, który cechuje się wysoką jakością wykonania i długą żywotnością. Wyższy koszt początkowy często rekompensuje się mniejszymi wydatkami na konserwację i większą efektywnością energetyczną. Pamiętaj, że dobry kocioł to inwestycja na lata, a nie tylko jednorazowy wydatek. Co więcej, ze względu na przemianę energetyczną i wymogi związane z modernizacją ogrzewania, powstały specjalne programy dofinansowujące zakup – przykładem takiego programu jest „Czyste Powietrze” oraz inne alternatywy.

Ignorowanie przyszłych kosztów energetycznych i eksploatacyjnych

Niektórzy użytkownicy skupiają się wyłącznie na cenie zakupu kotła, ignorując przyszłe koszty związane z jego eksploatacją. Może to prowadzić do sytuacji, w której niskie koszty zakupu szybko zostają zniwelowane przez wysokie koszty eksploatacyjne.

Rozwiązanie: Przed podjęciem decyzji o zakupie kotła, dokładnie przeanalizuj jego koszty eksploatacyjna, takie jak zużycie paliwa, częstotliwość serwisowania, koszt części zamiennych i potencjalne naprawy. Wybierz kocioł, który będzie ekonomiczny w dłuższej perspektywie, a nie tylko atrakcyjny cenowo na początku.

Brak odpowiedniej wentylacji kotłowni

Zaniedbanie kwestii wentylacji kotłowni może prowadzić do problemów z działaniem kotła oraz zagrożenia dla zdrowia domowników. Niewłaściwa wentylacja może powodować gromadzenie się szkodliwych gazów i problemów z niewłaściwym procesem spalania, co może przełożyć się na powstawanie problemów takich jak np.: cofnięcie się płomienia.

Rozwiązanie: Zadbaj o odpowiednią wentylację kotłowni, aby zapewnić bezpieczne i efektywne działanie kotła. Upewnij się, że pomieszczenie, w którym będzie znajdował się kocioł, ma odpowiednie otwory wentylacyjne i jest zgodne z przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa. Regularnie sprawdzaj stan wentylacji i usuwaj wszelkie przeszkody, które mogą blokować przepływ powietrza.

Jakie pytania warto sobie zadać przed zakupem kotła?

Nie ma co ukrywać, że zakup kotła to inwestycja na lata, która wpłynie na komfortowe przebywanie w Twoim domu oraz na Twoje finanse. Aby podjąć świadomą decyzję i wybrać najlepsze rozwiązanie, warto zadać sobie kilka kluczowych pytań. Oto lista pytań, którą warto rozważyć przed podjęciem ostatecznej decyzji:

• Jak długo firma jest na rynku? – Wraz z wiekiem idzie doświadczenie, a doświadczenie to sukcesy i potknięcia. Im dłużej działa firma, tym większe prawdopodobieństwo, że ma solidne referencje i sprawdzone rozwiązania. Co za tym idzie – masz możliwość sprawdzenia, czy solidność tych realizacji jest autentyczna. Użytkownicy urządzeń lubią się dzielić informacjami, zdjęciami, opiniami w sieci. Nie ograniczaj się tylko do wizytówki Google! W branży grzewczej fora dyskusyjne to prawdziwa skarbnica wiedzy.

• Jak często będę musiał pojawiać się w kotłowni? – To pytanie warto sobie zadać, jeśli Twój wybór padnie na paliwa stałe. Wybór tego rodzaju ogrzewania sprawi, że co jakiś czas będziesz musiał odwiedzić kotłownie, aby uzupełnić zapasy paliwa. Rozwiązaniem tego problemu w przypadku pelletu będzie zainstalowanie dodatkowego zasobnika. Jeśli chodzi o kocioł na zgazowanie drewna, warto rozważyć zakup wersji hybrydowej, która umożliwia działanie na obu wymienionych paliwach (drewno+pellet). W przeciwnym razie będziemy zmuszeni do codziennych wizyt, aby dostarczyć nowej porcji drewna.

• Jakie będą koszty i z czego to wynika? – Ważne jest, abyś był świadomy pełnych kosztów, w tym kosztów eksploatacyjnych, serwisowych oraz ewentualnych oszczędności wynikających z wyższej efektywności energetycznej. Transparentność w kwestii kosztów pozwala uniknąć niespodzianek i ułatwia podejmowanie świadomych decyzji. Więcej o kosztach montażu pisaliśmy w artykule Ile tak naprawdę kosztuje kocioł na pellet z montażem?

• Czy kocioł jest na liście ZUM? – Obecność kotła na liście ZUM (Zielonych Urządzeń i Materiałów) jest gwarancją tego, że kocioł spełnia określone normy i standardy, co jest istotne przy ubieganiu się o dofinansowania i dotacje na zakup nowych rozwiązań grzewczych. 

• Jaki jest czas na montaż od momentu podpisania umowy? – Czas dla wielu jest najcenniejszą walutą, nic więc dziwnego, że firma powinna jasno określić, ile potrwa proces instalacji. Dzięki temu jesteśmy w stanie przygotować się na działania ekipy montującej.
• Czy firmy pomagają w uzyskaniu dofinansowania? – Większość firm, która zajmuje się montażem ogrzewania, pomaga w uzyskaniu dofinansowania. Firma, która oferuje pomoc w zakresie formalności związanych z dotacjami, ułatwia cały proces, od wyboru odpowiednich programów, przez wypełnianie wniosków, po finalne rozliczenie. 
• Jaką macie automatykę do kotła i co mi to ułatwi? – Automatyka kotła to kluczowy element, który wpływa na komfort użytkowania oraz efektywność systemu grzewczego. Przed podjęciem decyzji warto zapytać instalatora o posiadane sterowniki, możliwy zdalny dostęp do sterowania poprzez aplikację, czy czujniki spalin lub pogody. Dla Ciebie oznacza to większą wygodę, oszczędność czasu oraz lepszą kontrolę nad zużyciem energii poprzez zastosowanie harmonogramu pracy.
• Jak zaawansowana ma być cała instalacja? – Poziom zaawansowania instalacji kotła do ogrzewania domu zależy od rodzaju systemu i jego funkcjonalności. Nowoczesne instalacje mogą oferować wysoki poziom automatyzacji, umożliwiając precyzyjne zarządzanie temperaturą, zdalne sterowanie oraz integrację z innymi systemami w budynku. Zaawansowane instalacje często obejmują również możliwość integracji z różnymi źródłami ciepła i dodatkowymi systemami wsparcia, co pozwala na efektywne wykorzystanie energii i zwiększa komfort użytkowania. Wybór odpowiedniego poziomu zaawansowania powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb budynku, dlatego przed podjęciem decyzji, warto jest omówić tę kwestię z fachowcem.

Co zrobić, aby wybrać dobry kocioł do ogrzewania domu?

Rozumiemy, że stoisz przed trudnym wyborem. Wybór odpowiedniego źródła ogrzewania to decyzja, która wpływa na komfort życia w naszym domu na lata. Jednym z kluczowych wyborów jest dobór kotła oraz rodzaju paliwa, które będzie dla nas najlepsze. Coraz częściej odchodzi się od gazu czy oleju opałowego na rzecz pelletu ze względu na korzyści ekonomiczne oraz większą automatykę, która to znacznie ułatwia obsługę kotła.

Jedną z głównych kwestii jest stabilność cen dostarczanego paliwa oraz jego dostępność na rynku. Automatyzacja procesu zakupu i magazynowania może być kluczowa w zapewnieniu spokoju i pewności, że nasze zapasy będą zawsze odpowiednio zabezpieczone na okres zimowy. Dzięki temu możemy uniknąć nieprzewidzianych problemów z dostawami i wahaniom cen. Oczywiście, istotne jest również zapewnienie, że wybrany kocioł będzie nie tylko efektywny i ekonomiczny, ale również spełnia nasze oczekiwania pod względem technicznym i estetycznym.

Podsumowując – decyzja dotycząca wyboru kotła i rodzaju paliwa, to coś więcej niż tylko techniczne wybory. To decyzja, która ma wpływ na nasze codzienne życie i komfort w naszym domu. Dlatego warto poświęcić czas na dokładne rozważenie wszystkich opcji i znalezienie rozwiązania, które spełni nasze oczekiwania i potrzeby na lata.